|
|
|
|
___тüякмєηιѕтαη___ - Alfabe ve dili
|
|
тüякмєηιѕтαη ∂ιℓ νє ℓєн¢єℓєяι
Alfabe
A ,a ,B ,b ,Ç ,ç ,D ,d ,E ,e ,Ä ,ä , F ,f ,G ,g ,H ,h ,İ ,i ,J ,j ,Ž ,ž ,K , k ,L ,l ,M ,m ,N ,n ,Ň ,ň ,O ,o , Ö ,ö ,P ,p ,R ,r ,S ,s ,Ş ,ş ,T ,t , U ,u ,Ü ,ü ,W ,w ,Y ,y ,Ý ,ý ,Z ,z.
Türkmenistan alfabesinde Türkiye alfabesinden farklı olan harfler şunlardır:
ä: açık e
j: c
ž: j
ň: genizsi n
w: v
ý: y
y: ı
Türkmence
Türkmen Türkçesi veya Türkmence Türkmenistan'ın resmi dili olup nüfusun %90'ı (3.500.000 kişi) tarafından konuşulan Oğuz öbeğine ait bir Türk Lehçesidir. Ayrıca İran'da 2.000.000, Afganistan'da ise 500.000 kişi tarafından konuşulur. Türk Lehçeleri'nin Oğuz (Batı) bölümüne ait olan bu lehçe Türkiye ve Azerbaycan Türkçelerine büyük benzerlik gösterir.
Dilbilgisi
Zamirler
1-Şahıs Zamirleri
Türkmence şahıs zamirleri aşağı yukarı Türkiye Türkçesindeki gibidir:
Men, sen, ol, biz, siz, olar
Yönelme hallerinde n>ň değişmesi olur:
maňa, saňa, oňa
2-İşaret Zamirleri
Türkmence işaret zamirleri şunlardır: Bu, şu, ol, şol.
Çekimli hallerde;
- "Bu" işaret zamiri "m" ile başlar.
- Ek ile zamirlerin aralarına "n" sesi girer.
- Yönelme hallerinde ise n>ň değişmesi olur.
muny: bunu, muňa: buna, onuň: onun
Fiiller
Şimdiki Zaman
-ýar, -ýär Şimdiki Zaman Eki + Şahıs Ekleri
Şimdiki Zaman |
Olumlu |
Olumsuz |
gelýärin |
geliyorum |
okaýaryn |
okuyorum |
gelmeýärin |
gelmiyorum |
okamaýaryn |
okumuyorum |
gelýärsiň |
geliyorsun |
okaýarsyň |
okuyorsun |
gelmeýärsiň |
gelmiyorsun |
okamaýarsyň |
okumuyorsun |
gelýär |
geliyor |
okaýar |
okuyor |
gelmeýär |
gelmiyor |
okamaýar |
okumuyor |
gelýäris |
geliyoruz |
okaýarys |
okuyoruz |
gelmeýäris |
gelmiyoruz |
okamaýarys |
okumuyoruz |
gelýärsiňiz |
geliyorsunuz |
okaýarsyňyz |
okuyorsunuz |
gelmeýärsiňiz |
gelmiyorsunuz |
okamaýarsyňyz |
okumuyorsunuz |
gelýärler |
geliyorlar |
okaýarlar |
okuyorlar |
gelmeýärler |
gelmiyorlar |
okamaýarlar |
okumuyorlar |
Geniş Zaman
Geniş Zaman |
Olumlu |
Olumsuz |
gelerin |
gelirim |
okaryn |
okurum |
gelmerin |
gelmem |
okamaryn |
okumam |
gelersiň |
gelirsin |
okarsyň |
okursun |
gelmersiň |
gelmezsin |
okamarsyň |
okumazsın |
geler |
gelir |
okar |
okur |
gelmez |
gelmez |
okamaz |
okumaz |
geleris |
geliriz |
okarys |
okuruz |
gelmeris |
gelmeyiz |
okamarys |
okumayız |
gelersiňiz |
gelirsiniz |
okarsyňyz |
okursunuz |
gelmersiňiz |
gelmezsiniz |
okamarsyňyz |
okumazsınız |
gelerler |
gelirler |
okarlar |
okurlar |
gelmezler |
gelmezler |
okamazlar |
okumazlar |
Gelecek Zaman
Türkmence gelecek zamanda şahıslara göre fiil çekimi yoktur. Bunun yerine zamirler kullanılır.
Gelecek Zaman |
Olumlu |
Olumsuz |
men geljek |
geleceğim |
men okajak |
okuyacağım |
men geljek däl |
gelmeyeceğim |
men okajak däl |
okumayacağım |
sen geljek |
geleceksin |
sen okajak |
okuyacaksın |
sen geljek däl |
gelmeyeceksin |
sen okajak däl |
okumayacaksın |
ol geljek |
gelecek |
ol okajak |
okuyacak |
ol geljek däl |
gelmeyecek |
ol okajak däl |
okumayacak |
biz geljek |
geleceğiz |
biz okajak |
okuyacağız |
biz geljek däl |
gelmeyeceğiz |
biz okajak däl |
okumayacağız |
siz geljek |
geleceksiniz |
siz okajak |
okuyacaksınız |
siz geljek däl |
gelmeyeceksiniz |
siz okajak däl |
okumayacaksınız |
olar geljek |
gelecekler |
olar okajak |
okuyacaklar |
olar geljek däl |
gelmeyecekler |
olar okajak däl |
okumayacaklar |
Görülen Geçmiş Zaman
Görülen Geçmiş Zaman |
Olumlu |
Olumsuz |
geldim |
geldim |
okadym |
okudum |
gelmedim |
gelmedim |
okamadym |
okumadım |
geldiň |
geldin |
okadyň |
okudun |
gelmediň |
gelmedin |
okamadyň |
okumadın |
geldi |
geldi |
okady |
okudu |
gelmedi |
gelmedi |
okamady |
okumadı |
geldik |
geldik |
okadyk |
okuduk |
gelmedik |
gelmedik |
okamadyk |
okumadık |
geldiňiz |
geldiniz |
okadyňyz |
okudunuz |
gelmediňiz |
gelmediniz |
okamadyňyz |
okumadınız |
geldiler |
geldiler |
okadylar |
okudular |
gelmediler |
gelmediler |
okamadylar |
okumadılar |
Türkmencenin imlasına bağlı olarak:
Üçüncü şahıslarda görülen geçmiş zaman eki her zaman -dy, -di şeklinde yazılır.
İki ya da daha fazla heceden sonra tüm şahıslarda bu durum görülür.
- düşündim, düşündiň, düşündi, düşündik, düşündiňiz, düşündiler
Öğrenilen Geçmiş Zaman
Öğrenilen Geçmiş Zaman I |
Olumlu |
Olumsuz |
gelipdirin |
gelmişim |
okapdyryn |
okumuşum |
gelmändirin |
gelmemişim |
okamandyryn |
okumamışım |
gelipdirsiň |
gelmişsin |
okapdyrsyň |
okumuşsun |
gelmändirsiň |
gelmemişsin |
okamandyrsyň |
okumamışsın |
gelipdir |
gelmiş |
okapdyr |
okumuş |
gelmändir |
gelmemiş |
okamandyr |
okumamış |
gelipdiris |
gelmişiz |
okapdyrys |
okumuşuz |
gelmändiris |
gelmemişiz |
okamandyrys |
okumamışız |
gelipdirsiňiz |
gelmişsiniz |
okapdyrsyňyz |
okumuşsunuz |
gelmändirsiňiz |
gelmemişsiniz |
okamandyrsyňyz |
okumamışsınız |
gelipdirler |
gelmişler |
okapdyrlar |
okumuşlar |
gelmändirler |
gelmemişler |
okamandyrlar |
okumamışlar |
|
Sitede şimdi 3071 ziyaretçigezmektedir
|
|
|
|